Dış Cephe Mekanik Montaj Sistemi ve Avantajları
Dış cephe mekanik montaj sistemi (giydirme cephe sistemi), dış cepheye uygulanacak kaplama malzemesinin bina yüzeyine çeşitli metal ankraj elemanları ile sabitlenmesi yöntemidir. Bu yöntemde, dış cepheye uygulanacak her bir kaplama malzemesi birbirinden bağımsız olarak binaya sabitlenmektedir. Böylece her bir kaplama malzemesi, istenilen durumda kolayca tamir edilebilir, değiştirilebilir veya temizlenebilir. Kaplama malzemelerinin doğrudan birbirleriyle temas etmemesi, sıcaklık değişiminden dolayı oluşabilecek genleşme ve büzüşme esnasında, birbirlerinden bağımsız olarak hareket etmelerini sağlayacaktır
Güvenlik
Binanın dış cephesi boyunca uygulanan kaplama malzemeleri, yer çekimi, rüzgar yükü, sıcaklık değişimlerine bağlı olarak oluşan genleşme ve büzüşme hareketleri, titreşim gibi birçok etkiye maruz kalmaktadır. Bu etkiler altında kaplama malzemesinin duvar ile arasındaki bağını kaybedip düşme ihtimali yaya trafiği güvenliği açısından büyük tehdit oluşturmaktadır. Bunlar, dış cephe uygulamalarında göz önünde bulundurulması gereken en önemli faktörlerdir.
Doğal Havalandırma ve Buhar Geçirgenliği Doğal havalandırma ve buhar geçirgenliği, binanın nefes alması ve içindeki yoğuşmanın engellenmesi açısından oldukça önemlidir. Havalandırmalı cephe olarak da adlandırılan bu sistemler, binayı yaz aylarında aşırı ısınmaya ve kış aylarında soğumaya karşı korumaya yardımcı olur.
Ses Yalıtımı
Ses yalıtımı, özellikle büyük şehirlerde yaşam için çok önemli bir parametredir. Kaplama malzemesi ile ısı yalıtımı arasındaki hava boşluğu, ses izolasyonuna katkı sağlayarak gürültünün önlenmesinde önemli ölçüde fayda sağlar.
Dış Cephe Mekanik Montaj Sistemi Seçiminde Dikkat Edilecek Önemli Hususlar
Dış cephe mekanik montaj seçimi, pek çok faktöre bağlı olarak değişir. Bu faktörler duvar türü, kaplama malzemesinin özellikleri (kalınlığı, ağırlığı, lineer termal genleşmesi), bina yüksekliği (rüzgar yükü), sismik yük, kar yükü, binanın genel tasarımı olarak sıralanabilir. Uygun konfigürasyonun seçimi her projeye göre ilgili ülkenin güncel yönetmelik ve standartlarına göre proje yöneticisi tarafından belirlenmelidir.
Bina Yüksekliği
Yapının statik ve mekanik özellikleri ve doğal hava koşullarının binaya etkisi bina yüksekliğine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bu nedenle binaların projelendirilmesinde, tüm detaylar binaya özel hazırlanmalıdır. Ayrıca yapılarda bina yüksekliğini de dikkate alarak uluslararası standartlarda testler ve hesaplamalar yapılarak sistemin uygunluğu mutlaka kontrol edilmelidir. Yapıların tasarımında rüzgar yükleri göz önüne alınması gereken önemli bir faktördür
Sismik Yük
Duran veya sabit hızla hareket etmekte olan bir cisim, dışarıdan gelen ve hızını değiştirecek bir kuvvete karşı, ağırlığından dolayı etki eden kuvvete zıt yönde bir direnç gösterir. Buna eylemsizlik (atalet) kuvveti denir. Deprem esnasında zeminin hareket etmesi ve buna karşı yapının ağırlığı ile bu kuvvete dayanması atalet kuvveti oluşmasına örnektir.
Oluşan kuvvet; kaplama elemanının kütlesi, bina önem katsayısı, taşıyıcı sistem davranış katsayısı vb. gibi faktörlere bağlı olmakla beraber her projeye özel olarak proje yöneticisi tarafından hesaplanmalıdır. Hesaplamada kullanılacak bilgilere “TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ’NDEN” ulaşılabilir.
Duvar Türü
Kaplamanın yapılacağı binaya ait duvar türü, mekanik cephe giydirme seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken bir diğer kriterdir. Duvarın taşıyıcı olmadığı, duvar ile kaplama malzemesi arasında belirli bir mesafe istendiği, bina şakülünün kayık olduğu ve kaplama taşlarının büyük olduğu durumlarda, dolaylı sabitleme sistemleri tercih edilir. Duvarın taşıyıcı olduğu durumda ise hem doğrudan hem de dolaylı sabitleme sistemi uygulanabilir. Bunların dışında, ankrajların sabitlenmesi için gereken dübellerin belirlenmesinde duvar yapı tipi ve kalitesi hesaba katılmalıdır. Çünkü duvarın beton, tuğla, dolgulu veya delikli blok ve çelik yapı olmasına göre farklı tiplerde dübeller kullanılır.
Derz Aralıkları
Kullanılacak kaplama malzemesi, doğası gereği ısıl hareketle beraber genleşip büzülecektir. Bu ısıl hareketler sonucu taşın boyutundaki değişimleri serbestçe yapabilmesi için kaplama yapılırken derz aralıkları bırakılmalıdır. Derzler aynı zamanda montaj kolaylığı da sağlamaktadır. Bırakılması gereken derz mesafesi taş kaplama malzemesinin ısıl genleşme katsayısı, boyutu ve çevresel sıcaklık değişimleri ile doğru orantılıdır. Seçilecek derz aralığının projeye göre değişmekle beraber 5mm’den az olmaması tavsiye edilir. Projeye göre gerektiği durumlarda genleşme derzleri de kullanılabilir.
MEKANİK CEPHE MONTAJ SİSTEMİ YÖNTEMLERİ
Dış cephe mekanik montaj teknikleri temel olarak cepheye sabitleme türüne göredoğrudanvedolaylıolarakikiyeayrılır.Taşkaplamamalzemesininsistemetutturulmaşekline göre de birden fazla yöntem bulunmaktadır. Projenin gerekliliklerine göre birden çok sistem bir arada kullanılabilir.
Dolaylı Sabitleme:
Dolaylı sabitleme yönteminde taş kaplama malzemesi, cephe yüzeyinde braket ve profillerden oluşturulmuş iskelet üzerine sabitlenmektedir. Taşıyıcı olmayan cephelerde de tercih edilebilen bu yöntemde profiller, kat aralarındaki taşıyıcıkolonlara yerleştirilen braketlere sabitlenir. Daha sonra projeye uygun olarak seçilenankraj gövdeleri profillere sabitlenir ve taş kaplama malzemesinin istenilen bağlantı elemanlarıyla cepheye montajı sağlanır. Doğrudan uygulamalara göre daha az delme noktasınasahiptir. Yüksek taşıma kapasitesine sahip olduğundan ötürü daha büyük ebatta taşların kullanımına olanak verir.
Doğrudan Sabitleme:
Doğrudan sabitleme yöntemde taşkaplama malzemesi projenin gerektirdiği ankraj gövdeleri ile doğrudan taşıyıcı cepheye sabitlenmektedir. Her ankraj noktasında izolasyon malzemesi delinir veya kesilir.
Ankraj elemanları taşıyıcı cepheye çelikdübellerilesabitlenir.Dahasonraistenilenbağlantı yöntemi seçilerek taş kaplamamalzemelerinin ankrajlar vasıtası ile cepheye montajı yapılır.
PİMLİ YÖNTEM
Taş kaplama malzemesinin 2 kenarı toplam 4 noktadan delinip, pimli ankrajlar yardımıyla cepheye sabitlenmesiyle uygulanan mekanik cephe montaj yöntemidir. Taşlar projenin gerektirdiği duruma göre yatay veya dikey olarak uygulanabilir. Pimli sistem ankraj gövdeleri sayesinde hem doğrudan hem de dolaylı olarak uygulanabilir. Pimli sistemde seçilecek elemanların paslanmaz çelik olmasına dikkat edilmelidir.
Uygulamaya başlamadan önce uygulamacı gerekli kontrolleri yapar. (Yüzey eğimi, çizimlerin kontrolü, yüzey kuruluğu vs.)
• Projeye uygun yatay ve düşey akslar montaj yüzeyi üzerinde belirlenir.
• Taş kaplama malzemesi ile duvar arasındaki mesafe projedeki ölçülere göre ayarlanır.
• Braketler çelik dübeller ile kat aralarındaki kirişlere sabitlenir. Yatay eksende braketler arası mesafe uygulanan projeye özel statik hesapları ile belirlenir.
• Braketler sabitlenirken yalıtım malzemeleri braketlere uygun olarak kesilir ve sabitleme işlemi bittikten sonra kalan açıklıklar kapatılır.
• Profiller uygun cıvata-pul-somun takımı kullanılarak braketlere monte edilir.
• Projeye uygun ve proje yöneticisi tarafından seçilen ankraj gövdeleri uygun cıvata-pul-somun takımı ile profillere bağlanır.
• Duvar ile kaplama malzemesi arasındaki mesafeye uygun olarak seçilen ayar kolları ankraj gövdelerine tutturulur. Mesafe ayarlandıktan sonra somunlar sıkılarak sabitlenir.
• Paslanmaz çelik pimler ayar kollarında yer alan yuvalara geçirilir.
• Kaplamada kullanılacak ürünleri, projede belirtilen noktalardan dikkatlice delinir. Bu delikler, kullanılacak pimin çapından 2-3 mm daha fazla olmalıdır.
• Deliklerin, taşın köşesinden L1 /4 kadar uzaklığa açılması tavsiye edilmektedir.
• İlk olarak taşların alt tarafında kalan deliklere polyester esaslı yapıştırıcı sürüldükten sonra taşlar ilgili pimlere yerleştirilir. Bu pimler taşın ölü yükünü ve rüzgar yükünü taşıyacaktır.
• Daha sonra taşların üst tarafındaki deliklere plastik tüpler yerleştirilir. Plastik tüplerin amacı rüzgar yükünü emmek ve titreşimi engellemektir.
• Plastik tüpler yerleştirilmiş deliklere üst tarafta kalacak pimler geçirilir. Geçirilen pimlerin bulunduğu ankraj gövdesi somunlar vasıtası ile profillere sabitlenir.
• Derz aralıkları proje türüne göre boş bırakılabilir veya doldurulabilir. Derz aralıkları doldurulmak istenirse korozyonu engellemek için en üst ve en alttaki düşey derzlerde açıklık bırakılarak havalandırma sağlanır. Dolgu malzemesi olarak nötral silikon veya poliüretan esaslı ürünler kullanılabilir.
DÜBELLİ YÖNTEM
Bu yöntemde kaplama malzemesi, arka yüzeyine açılan deliklere yerleştirilen dübeller vasıtasıyla sisteme monte edilir. Her bir taşın arka yüzeyine minimum 4 adet dübel yerleştirilir. Proje gereklerine göre dübel sayısı değişkenlik gösterebilir. Dübellerin yerleştirileceği delikleri açmak için özel uçlu delme makineleri kullanılmalıdır.
Bu sisteme kullanılacak ankrajlar taşın arkasında kalacağı için bu yöntem görünmez sabitleme yöntemi olarak bilinmektedir.
Commentaires