İnşaatta iş güvenliği, yaşam alanlarımızdan işyerlerimize birçok farklı alanın oluşmasını sağlayan yapı projelerinde en çok dikkat edilmesi gereken noktalar arasında yer alır. İnşaat sektöründe, hem işverenlerin hem de çalışanların iş güvenliği hakkında yeterli bilgiye sahip olmamasından kaynaklı olarak birçok kaza meydana gelmektedir.
Şantiyelerde, yüksek kaza riskinin yanı sıra inşaatın türüne göre değişen daha karmaşık sağlık ve güvenlik riskleri ortaya çıkar. Bu nedenle şantiyede iş güvenliği sağlamak için inşaatlarda oluşabilecek tehlikelerin neler olduğunu bilmek ve gerekli önlemleri almak oldukça önemlidir. Bu noktada hem işverene hem de çalışana büyük sorumluluk düşmektedir. Şantiyede çalışan kişilerin inşaatta iş güvenliği konusunda bilgi sahibi olması karşılaşılabilecek olumsuzluklar karşısında zararın en aza indirilmesini sağlar.
Sahada çalışmaya başlamadan önce
1-Sağlık ve güvenlik inşaatın her aşaması için ayrıntılı olarak planlanmalıdır.Çalışanların karşılaşabiliceği risklerin sahada çalışma başlamadan önce kontrol edilmesi daha ekonomik ve kolaydır.Örneğin makinelerin ve iş ekipmanlarının tedariki için bir satın alma politikasının belirlenmesi ( örn.az titreşimli ve az gürültülü aletlerin alınması ) 2- İhale şartnamelerine sağlık ve güvenlik gerekliliklerinin de eklenmesi; en azından mevzuata uygunluğunun sağlanması 3- iş sürecinin zarar görebilecek kişi sayısını azaltacak şekilde planlanması ( örn. Gürültülü işlerin işçi sayısının az olduğu zamanlarda yapılması ) 4- Kontrol faaliyetlerinin, sahada çalışma başlamadan önce yapılması ( örn. planlama,eğitim ve bakım faaliyetleri) 5- İş sağlığı ve güvenliği konularında çalışanların katılımı ve etkin istişare için prosedürlerin hazırlanması 6- Yöneticiler de dahil olmak üzere tüm çalışanların eğitilmiş olmalarının böylece kendilerinin ve diğer çalışanların sağlık ve güvenliğine yönelik risk oluşturmaksızın işlerini yürütebilmelerinin sağlanması
Saha Yönetimi
İşveren ve proje sorumlusu çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak için;
1- Tüm çalışanları risklerden korumalı 2- Kaçınılmayan riskleri değerlendirmeli 3- Riskler ile kaynağında mücadele etmeli 4- Toplu koruma önlemlerine öncelik vermeli 5- Başka alternatif olmadığında bireysel önlemler almalı 6- Acil durum prosedürleri oluşturulmalı 7- Uygun eğitimlerin verilmesini sağlamalıdır.
İnşaatta İş Güvenliğini Sağlamak İçin Uygulanması Gerekenler
İnşaat güvenlik riskleri ve tehlikeleri olan, doğası gereği tehlikeli bir iş koludur. Yeterli iş güvenliği bilinci sağlanmadığı için ülkemizde en fazla iş kazası yaşanan iş kolu olan inşaat ve yapı sektöründe bu durumun önüne geçmek için işverenler çalışanlarına inşaatta iş güvenliği eğitimi vermek zorundadır.
Şantiyelerin geniş ve dağınık yapılarda olması, işçilerin sıklıkla değişmesi, sektörde kullanılan malzemelerin çeşitlilik göstermesi dolayısıyla inşaatlarda iş güvenliği konusuna oldukça önem vermek gerekir. 2013 yılında yürürlüğe giren kanun ile birlikte şantiyelerde sahip olunması gereken asgari güvenlik önlemleri yasal olarak belirtilmiş olsa da inşaat alanlarının geniş olması düzenli bir kontrol mekanizmasının olmasına izin vermez.
Bundan dolayı şantiyede iş güvenliğini sağlamak için bilinçli bir şantiye ortamı yaratmak oldukça önemlidir. Ancak iyi bir iş güvenliği eğitimi ve sıkı kontrol ile başarılabilecek olan güvenli bir çalışma alanı için işveren ve tüm çalışanlar özen göstermelidir.
1. Fenni Sorumlu Her Şantiyede Bulunmalıdır
Yapı izni alınmasından sonraki süreçte her işverenin şantiyede mutlaka, yapı süreçlerini, teknik yeterliliği ve iş güvenliğini gözetim altında tutacak bir fenni sorumluyu bulundurması zorunludur. Büyük şantiyeler için birden fazla da olabilecek olan fenni sorumlu, işveren ve çalışanların gerekli önlemlerini alıp almadığını kontrol etmeli aynı şekilde yapılabilecek olan herhangi bir güvenlik ihmalinin de düzenli kontroller ile önüne geçilmesini sağlamalıdır.
2. Yapı İş Defteri İşveren Tarafından Tutulmalıdır
Her şantiyede işveren, Çalışma Bakanlığı tarafından belirlenen örneğe uygun şekilde bir yapı iş defterini şantiyede bulundurmalıdır. Fenni sorumlu tarafından da kontrol edilmesi gereken yapı iş defterinin her sayfası inşaat başlamadan önce işyerinin bulunduğu Bölge Çalışma Müdürlüğü tarafınca mühürlenmek suretiyle onaylanmalıdır.
“Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü” gereğince belirlenen ve şantiyede uygulanan iş güvenliği önlemleri, bu deftere kaydedilmeli, şantiyeyi kontrol etmeye gelen yetkili kişilere sunulmalıdır. İnşaatın her adımında alınan güvenlik önlemlerinin kaydedildiği yapı iş defteri sayesinde olası bir kaza durumunda şantiyenin gereken önlemlere sahip olup olmadığı anlaşılır.
3. Kişisel Koruyucu Ekipmanlar Her Zaman Kullanılmalıdır
İnşaat ve yapı sektöründe gerçekleşen iş kazalarının çoğunluğu işçilerin gereken ekipmana sahip olmaması ya da kullanmaması nedeniyle gerçekleşir. Büyük çoğunluğu parça, malzeme veya alet gibi zarar verici maddeler ile çalışan işçilerin çalışma süreleri boyunca koruyucu ekipman kullanmaları zorunludur.
İnşaatlar için özel olarak üretilen ve yüksek dayanıklılığa sahip olan baret, koruyucu eldiven, emniyet kemeri gibi ekipmanlar işveren tarafından işçilere tedarik edilmeli, işçiler tarafından da sürekli olarak kullanılmalıdır. Gerekli ekipmanlar işçilerin çalıştıkları ortama göre değişiklik göstermektedir. Örneğin su ile temasın olduğu bir şantiye alanında çalışan tüm çalışanların koruyucu çizmelere sahip olması gerekirken kuyu, lağım gibi derinliklerde çalışan işçilerin en kaliteli malzemeden yapılmış emniyet kemerlerine sahip olması gerekir.
4. Uyarı Levhaları Şantiyenin Her Yanına Yerleştirilmelidir
İnşaatta iş güvenliği söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken bir diğer noktada şantiyeye yerleştirilmesi gereken uyarı levhalarıdır. Tehlikeli alanlara, açıklayıcı şekilde yerleştirilmesi gereken levhalar, bu noktaların işçiler tarafından kullanılmasına engel olur. Bu sayede sınırlandırılan alanların güvenlik tehlikesi yaratmasının önüne geçilir.
Aynı şekilde düşme tehlikesine sahip olan platformların kenarlarına yerleştirilmesi gereken korkuluklar uyarı levhası anlamı taşıması için kırmızı beyaz şeritler ile çevrilmelidir. Henüz basamakları yapılmamış olan merdiven noktalarına düşmeyi önleyecek ahşap basamakların yerleştirilmesi de zorunludur.
5. İskeleler Kurulurken Her Ayrıntı İncelenmelidir
İnşaat söz konusu olduğunda en önemli noktalardan olan iskeleler, farklı türlerde kurulabilir. Eğer çelik borulu bir iskele kuruluyorsa, bu iskelenin statik elektrik kaynaklı bir iş kazası doğurmaması için topraklama yapılması gerekir. Aynı şekilde yapım aşamasında herhangi bir durumda sağa ya da sola sallanmaması için yeteri kadar çapraz boruyla desteklenmesi gereken çelik borulu iskeleler korkuluklara da sahip olmalıdır.
Malzemeleri taşımak için kullanılan asma iskeleler, taşınacak yüklerin ağırlığını kaldırabilmeleri ve sağlam bir temele sahip olduklarından emin olunması için yetkili teknik sorumlu tarafından incelenmeli ve onay aldıktan sonra kullanılmaya başlanmalıdır. Aynı şekilde bu onay kağıdı iş yapı defterine kaydedilmeli ve asma iskele her gün iş başlangıcından önce kontrol edilmelidir.
Asma iskele konusunda dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta tavan kısmından sabit bir noktaya sağlam bir şekilde bağlanması gerektiğidir. Ayrıca asma iskelenin korkulukları, en az 100 santimetre yükseklikte etek tahtaları ise en az 15 santimetre yükseklikte olmalıdır.
6. Elektrik Panosunun Topraklanması Gerekmektedir
Şantiyede iş güvenliği söz konusu olduğunda akla gelen en önemli unsurlardan olan elektrik, şantiyelerde tamamlanmış bir binada olduğu gibi güvenli bir konumda yer almaz. Bu yüzden inşaat projesine özel olarak çekilen şantiye elektrik panosunun tabanında tahta ya da lastik paspas gibi yalıtkan özelliğe sahip bir malzemenin durması gerekir.
Aynı zamanda elektrik kablolarının dış etkenlerden korunacak şekilde yerleştirilmesi gerekir. Olası bir tehlike durumunda elektrik panosuna müdahale gerekebileceğinden, panoya ulaşımı engelleyen herhangi bir malzemenin elektrik kutusunun önüne yerleştirilmemesi gerekir. Şantiyede var olan elektrikle çalışan tüm iş makinalarının topraklanması da gerekir.
7. İlk Yardım Malzemeleri Şantiyede Bulunmalıdır
Şantiyelerin tamamında sargı bezi, alkol, pamuk gibi ilk yardım müdahalelerinde kullanılabilecek malzemelerin ilk yardım dolabında bulunması gerekir. Geniş ve dağınık alana sahip şantiyelerde aralıklı olarak yer alması gereken bu dolap sayesinde olası bir kaza durumunda yaralı kişiye ilk müdahale hızlı şekilde gerçekleştirilebilir. Bu noktada atlanmaması gereken bir diğer nokta da çalışanlara inşaat süreci başlamadan önce verilecek olan iş güvenliği eğitiminin yanı sıra ilk yardım eğitiminin de verilmesi gerektiğidir.
8.Yangın tüplerinin şantiyede bulunmalıdır.
Şantiyenin belli yerlerinde levhalar yerleştirilip o levhaların altında mutlaka yangın tüpü konulması gerekmektedir. Aynı zamanda yangın tüplerinin kullanma süreleri kontrol edilmeli ve son kullanma tarihleri geçmiş tüplerin yenilenmesi gerekmektedir.
9.Şantiyelerde bulunan iş makinelerinin kontrolü
Şantiyelerde bulunan tüm iş makinelerinin periyodik bakımlarının tam olması ve bu iş makinelerinde çalışan operatörlerin belgeleri ve sgk girişleri mutlaka yapılmış olması gerekmektedir.
10.Şantiyelerde dikkat edilmesi gerekenler
-Şantiyede kenarlarda ve yüksekte olan katlarda mutlaka bariyer kullanılması gerekmektedir.
-Tüm şaft ve asansör boşluklarının bariyerlerle kapatılması gerekmektedir.
-Bina yükselmeye başlayınca alt katlara mutlaka file gerilmesi gerekmektedir.
-Yüksekte çalışan işçilerin mutlaka kemer takmaları gerekmektedir.
-Şantiyede çalışacak ekiplerin mutlaka isg eğitimi almış olması gerekir.
-KKD si olmayan kişilerin sahada çalışmaması gerekir.
-Periyodik bakımları eksik olan iş makinelerinin sahada çalışması uygun değildir.
-kullanılan iskele ve merdivenlerin mutlaka isg kurallarına uygun olması gerekir.
-Beton dökümü sırasında kolon ve perdelerde platform yoksa beton dökümü yapılmaması gerekir.
-şantiyede kullanılan bütün iş ekipmanlarının periyodik bakımları yapılmalı
Comments